هفتمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی جمهوری اسلامی ایران با عنوان «ایران اکسپو ۲۰۲۵» در حالی به پایان رسید که مشارکت گسترده شرکت‌کنندگان داخلی و بازدیدکنندگان بین‌المللی، این رویداد را به یکی از مهم‌ترین بسترهای تجاری و صادراتی کشور تبدیل کرد.
نمایشگاه ایران اکسپو، نه تنها عرصه‌ای برای معرفی ظرفیت‌های تولیدی ایران بود، بلکه فرصتی طلایی برای تعامل مستقیم میان تجار، تولیدکنندگان، تأمین‌کنندگان و توزیع‌کنندگان داخلی و خارجی فراهم ساخت؛ تعاملی که در صورت تداوم و برنامه‌ریزی اصولی، می‌تواند پایه‌گذار بازاری موفق برای صادرات غیرنفتی کشور باشد.
ایران اکسپو؛ آغازی بر تجارتی شفاف و قانون‌مدار
آنچه امروز بیش از پیش مورد نیاز اقتصاد ایران است،تجارتی شفاف، قانون‌مدار و مبتنی بر شناخت نیازهای جهانی است. بازار صادراتی، صرفاً با حضور در نمایشگاه‌ها شکل نمی‌گیرد؛ بلکه با تحلیل دقیق بازارهای هدف، دسته‌بندی کالاهای صادراتی، شناسایی مزیت‌های رقابتی کشور و پاسخگویی حرفه‌ای به نیاز بازار جهانی ساخته می‌شود.
ایران تاکنون نتوانسته است بازار هدف صادراتی مشخصی را برای خود تعریف کند و این در حالی که جهان به دنبال کالاهایی است که ایران در تولید آن‌ها توانمند است (مانند صنایع غذایی، محصولات کشاورزی، صنایع دستی، فناوری‌های نوین و محصولات پتروشیمی)،ما هنوز موفق به دسته‌بندی استراتژیک محصولات صادراتی‌مان نشده‌ایم و باید نیازسنجی‌های دقیق، تحلیل فرصت‌های صادراتی و تمرکز بر تولید کیفی و رقابتی، حلقه‌های مفقوده‌ای هستند که برای ورود مؤثر به بازار جهانی، باید به آن‌ها توجه جدی شود.
فرصتی برای بازگشت به صحنه جهانی
بازار جهانی منتظر ما نمی‌ماند. امروز، نه‌تنها باید توان صادراتی خود را ارتقا دهیم، بلکه باید با ارائه قیمت رقابتی، تسهیلات تجاری، خدمات پس از فروش و استانداردهای بین‌المللی، به بخشی فعال از زنجیره جهانی تجارت تبدیل شویم. پنهان شدن از بازار جهانی دیگر ممکن نیست؛ باید به آن بپیوندیم.
نمایشگاه ایران اکسپو، یکی از نخستین گام‌های مثبت در این مسیر بود؛ گامی که باید با برگزاری منظم، تقویت محتوای تخصصی و حضور فعال در بازارهای بین‌المللی تکرار شود و تداوم این‌گونه نمایشگاه‌ها می‌تواند ایران را به جایگاهی شایسته در عرصه صادرات جهانی برساند.
نقش دیپلماسی اقتصادی در توسعه صادرات
یکی از عوامل کلیدی در موفقیت صادرات غیرنفتی، هماهنگی بین دیپلماسی سیاسی و اقتصادی است ، سفارتخانه‌های ایران می‌توانند با معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری و بازاریابی برای تولیدکنندگان داخلی، نقش مؤثری در گسترش تجارت خارجی ایفا کنند و همچنین با استفاده از ابزارهای دیجیتال و پلتفرم‌های تجارت الکترونیک می‌تواند دسترسی به بازارهای جهانی را تسهیل کند.
جمع‌بندی: ایران اکسپو، نقطه عطفی در مسیر صادرات غیرنفتی
ایران اکسپو ۲۰۲۵ فرصتی بود که باید آن را متفاوت دید و تحلیل کرد چرا که این نمایشگاه می‌تواند ما را به مسیر صحیح هدایت کند، اما به شرط آن‌که نگاه‌مان به آن سطحی و گذرا نباشد. با برنامه‌ریزی دقیق، همدلی بخش خصوصی و دولتی، و تمرکز بر بازار هدف، ایران می‌تواند جایگاه صادراتی خود را بازیابد و به یک بازیگر مؤثر در تجارت بین‌المللی بدل شود.
آینده صادرات غیرنفتی ایران در گرو حرکت هوشمندانه، نوآوری و تعامل پایدار با اقتصاد جهانی است و ایران اکسپو ۲۰۲۵ می‌تواند سرآغاز این تحول بزرگ باشد.
نویسنده : علی غیور