براساس اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم در تیرماه 1394 مهلت ارائه اظهارنامه مالیاتی عملکرد هرسال برای «اشخاص حقیقی» و صاحبان مشاغل، پیشه ها و کسب،31 خرداد ماه سال بعد تعیین گردیده است .
در فصل چهارم از باب سوم کتاب قانون مالیات های مستقیم (اصلاحی سال 1394) تکالیف قانونی این دسته از مودیان را تعیین شده است.
در این خصوص از مهمترین تکالیف اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل درخصوص ارائه اظهارنامه مالیاتی را می توان در مفاد ماده 95 قانون مالیات های مسقتیم مشاهده نمود. بر اساس این ماده قانونی ; صاحبان مشاغل موضوع این فصل موظفند دفاتر و یا اسناد و مدارک حسب مورد را که با رعایت اصول و ضوابط مربوط از جمله اصول و ضوابط مربوط به تنظیم دفاتر تجاری موضوع قانون تجارت در خصوص تجار تنظیم می گردد برای تشخیص درآمد مشمول مالیات، نگهداری و اظهارنامه مالیاتی خود را بر اساس آنها تنظیم کنند.
آیین نامه اجرایی مربوط به نوع دفاتر، اسناد و مدارک و روشهای نگهداری آنها اعم ازدستی یامکانیزه و نمونه اظهارنامه مالیاتی با توجه به نوع و حجم فعالیت حسب مورد برای مودیان مذکور و نیز نحوه ارائه آنها برای رسیدگی و تشخیص درآمد مشمول مالیات تهیه و تصویب شده است که در آن مشاغل به سه گروه اول، دوم و سوم به شرح ریر تقسیم شده اند:
گروه اول: مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده (قبل از کسر معافیت) طبق آخرین برگ مالیات قطعی (مجموع اصلی و متمم) عملکرد سال 1391 و به بعد که تا تاریخ پایان دی ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ شده باشد، هر کدام بیشتر از مبلغ سی میلیارد ریال باشد
گروه دوم: مجموع مبلغ فروش کالا و خدمات سال قبل یا ده برابر درآمد مشمول مالیات قطعی شده (قبل از کسر معافیت) طبق آخرین برگ مالیات قطعی (مجموع اصلی و متمم) عملکرد سال 1391 و به بعد که تا تاریخ پایان دی ماه سال قبل از شروع سال مالیاتی ابلاغ شده باشد. هر کدام بیشتر از مبلغ ده میلیارد و تا سی میلیارد ریال باشد.
گروه سوم: مودیانی که در گروه های اول و دوم قرار نمی گیرند، جز گروه سوم محسوب می شوند
البته در این آیین نامه استثنایی نیز وجود دارد و آن نیز این است که اشخاص زیر بدون توجه به حجم فعالیت از لحاظ انجام تکالیف موضوع آیین نامه مذکور جزء مودیان گروه اول محسوب می شوند
-صاحبان کارخانه ها و واحدهای تولیدی و بهره برداران معادن دارای جواز تأسیس و پروانه بهره برداری از وزارتخانه ذی ربط
-دارندگان کارت بازرگانی (واردکنندگان و صادرکنندگان
-صاحبان هتل های سه ستاره و بالاتر) -فروشگاه های زنجیره ای دارای مجوز فعالیت از وزارتخانه ذیربط
-صاحبان مشاغل صرافی
-صاحبان بیمارستان ها، زایشگاه ها، کلینیک های تخصص
لازم به ذکر است بر اساس این آیین نامه، مودیان مالیاتی که در هر گروه قرار می گیرند تا سه سال بعد، از نظر انجام تکالیف قانونی در طبقات پایین تر قرار نخواهند گرفت.
تکالیف قانونی اجمالی قانونی این سه گروه از مشاغل به شرح زیر می باشد:
الف- صاحبان مشاغلی که در گروه اول قرار می گیرند و کلیه اشخاص حقوقی مکلف به نگهداری دفاتر روزنامه و کل یا سایر دفاتر حسب مورد دستی یا ماشینی (مکانیزه- الکترونیکی) متکی به اسناد و مدارک با رعایت موارد مندرج در این آیین نامه می باشند.
ب- صاحبان مشاغلی که در گروه دوم قرار می گیرند مکلفند برای هر سال مالیاتی اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود از قبیل اسناد درآمدی فروش کالا یا ارائه خدمات و سایر درآمدها و اسناد خرید کالا، خدمات و دارایی و سایر اسناد هزینه های انجام شده را به تفکیک و به ترتیب تاریخ وقوع هر یک از رویدادهای مالی نگهداری و صورت درآمد و هزینه خود را ماهانه به شرح فرم مربوطه تنظیم نمایند.
پ– صاحبان مشاغلی که در گروه سوم قرار می گیرند مکلفند برای هر سال مالیاتی اسناد و مدارک مربوط به معاملات خود از قبیل اسناد درآمدی فروش کالا یا ارائه خدمات و سایر درآمدها و اسناد خرید کالا و خدمات و سایر اسناد هزینه های انجام شده را نگهداری و خلاصه درآمد و هزینه سالانه خود را به شرح فرم مربوطه تنظیم نمایند.
همچنین بر اساس آیین نامه ماده 95 قانون مالیات های مستقیم، صاحبان مشاغل اظهارنامه مالیاتی خود را برای هر سال مالیاتی (بصورت انفرادی یا مشارکت) تا پایان خردادماه سال بعد بصورت الکترونیکی از طریق درگاه الکترونیکی سازمان ارائه نمایند.همچنین سازمان امورمالیاتی در مواردی که مقتضی بداند تسلیم اظهارنامه غیرالکترونیکی را بپذیرد. گفتنی است مودیان بموجب ماده (178) قانون مالیاتهای مستقیم می توانند اظهارنامههای خود را از طریق پست نیز، به ادارات امور مالیاتی تسلیم نمایند.
با توجه به شیوع بیماری همه گیر کرونا از اواخر سال گذشته و با توجه دستورات و صلاحدید ستاد ملی مبارزه با کرونا و تعطیلی دوماهه بسیاری از کسب و کار ها به دلیل جلو گیری از شیوع بیشتر بیماری ،در جلسه سوم اردیبهشت ماه سالجاری جلسه شورای عالی هماهنگی سران قوا مصوب گردید که موعد مقرر تسلیم اظهارنامه مالیاتی در قانون مالیاتهای مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده نسبت به تسلیم اظهارنامه های مالیاتی و رسیدگی های مالیاتی که مهلت انقضای آن 99/2/1 لغایت 99/4/31 بوده به مدت دو ماه و در حداکثر تا پایان 31 شهریور تمدید می شود و تمامی احکام مرتبط در این تمدید مترتب است.
به عبارتی موعد تسلیم اظهارنامه عملکرد اشخاص حقیقی و صاحبان مشاغل که طبق قانون تا 31 خرداد ماه می باشد بر اساس این مصوبه به مدت دو ماه افزایش یافته و تا 31 مرداد تمدید شده و به تبع آن مهلت رسیدگی به اظهارنامه ها نیز به مدت دو ماه تمدید شده است.