مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: جدیدترین آمارها نشان می‌دهد طی ۷ ماهه ابتدایی سال جاری حدود ۷۳ میلیون دلار صادرات به سوریه و حدود ۱۰ میلیون دلار از کشور فوق واردات صورت گرفته است.
«فرزاد پیلتن» اظهار داشت: با شروع ناآرامی‌های سیاسی و امنیتی در سوریه حجم مبادلات تجاری جمهوری اسلامی ایران با این کشور رو به کاهش گذاشت تا در سال ۱۳۹۷ به ۱۰۵ میلیون دلار تنزل یافت.
وی افزود: حجم مبادلات تجاری ایران و سوریه در سال ۱۳۸۹ حدود ۵۵۰ میلیون دلار بوده است که ۵۲۰ میلیون دلار آن مربوط به صادرات ایران به سوریه و ۳۰ میلیون دلار متعلق به واردات از این کشور بوده است.
پیلتن گفت: برخلاف این روند منفی، با افزایش روابط تجاری دو کشور در سال ۱۳۹۸ به ۱۷۰ میلیون دلار رسید. از این میزان ۱۶۰ میلیون دلار صادرات ایران به سوریه و ۱۰ میلیون دلار واردات از این کشور بوده است.
مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران تاکید کرد: در همین سال مهم‌ترین کالاهای صادراتی ایران به سوریه شامل قطعات خودرو، دارو، میله‌های آهنی و فولاد، لوله و پروفیل، قطعات توربین‌های گازی، شیرخشک اطفال، پسته، شیرآلات بهداشتی، کربنات دی سدیم و مخمرها بوده و مهم‌ترین اقلام وارداتی ایران از سوریه نیز شامل فسفات، روغن زیتون، نباتات، مغز میوه و پارچه بوده است.
به گفته پیلتن، شیرخشک، لوله و پروفیل، مفتول‌های مسی، هادی‌های برق، برخی انواع میله‌های آهنی و فولادی و دارو نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش صادرات داشته و محصولاتی مانند برخی انواع میله‌های آهنی و فولادی، قطعات خودرو، قطعات توربین، مخمرها و شیرخشک با کاهش صادرات به سوریه مواجه بوده‌اند.
مدیر کل دفتر عربی و آفریقایی گفت: در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی به سوریه نیز شرکت‌های ایرانی از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۷ حدود ۲.۲ میلیارد دلار صادرات داشته‌اند.
وی افزود: راه‌اندازی خطوط تولید خودرو، ایجاد پست‌های برق، تصفیه خانه، سیلوسازی، کارخانه تصفیه روغن‌های معدنی، ایجاد پل و راه‌اندازی خطوط تولید نشاسته، احداث نیروگاه، کارخانه سیمان، کارخانه تولید شیشه، طراحی، نصب و تعمیر ترانسفورماتور، احداث کارخانه آرد، تأمین و اجرای تجهیزات آبی از جمله مهم‌ترین زمینه‌های صدور خدمات فنی و مهندسی به سوریه توسط شرکت‌های ایرانی بوده است.
پیلتن با اشاره به برخی شاخص‌های اقتصادی سوریه، در مورد فرصت‌ها و چالش‌های فراروی صادرات ایران به سوریه، خاطرنشان کرد: کشور سوریه دارای جمعیتی حدود ۱۸ میلیون نفر است که ۹۰ درصد آن مسلمان سنی و شیعی هستند؛ کشاورزی با حدود ۲۰ درصد، صنعت کمتر از ۲۰ درصد و خدمات بالغ بر ۶۰ درصد سهم، بخش‌های اصلی تشکیل‌دهنده اقتصاد و تولید ناخالص داخلی این کشور هستند.
وی اظهار داشت: براساس آمارهای سال ۲۰۱۹، متأثر از درگیری‌های داخلی، میزان تولید ناخالص داخلی این کشور حدود ۵۰ میلیارد، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی منفی ۳۶ درصد، نرخ تورم ۲۵ درصد و نرخ بیکاری آن حدود ۵۰ درصد بوده است.
مدیرکل دفتر عربی و آفریقایی سازمان توسعه تجارت ایران گفت: محصولات عمده کشاورزی این کشور شامل گندم، جو، پنبه، عدس، نخود، زیتون، چغندر، گوشت گاو و گوسفند، تخم‌مرغ، مرغ و شیر است. تولید عمده صنعتی سوریه نیز شامل نفت، منسوجات، موادغذایی، نوشیدنی‌ها، توتون و تنباکو، سنگ فسفات، سیمان و مونتاژ خودرو است.
وی افزود: محصولات عمده معدنی سوریه نیز شامل نفت، فسفات، کروم و سنگ منگنز، آسفالت، سنگ آهن، سنگ نمک، سنگ مرمر و گچ است.
پیلتن گفت: در تجارت خارجی این کشور نیز در سال ۲۰۱۹ طرف‌های عمده وارداتی شامل کشورها لبنان، اردن، چین، ترکیه، عراق و تونس و طرف‌های عمده صادراتی را روسیه، ترکیه و چین تشکیل داده‌اند که این کشور در این مدت حدود ۳۰۹ میلیون دلار به جهان صادرات و حدود ۴.۳ میلیارد دلار از جهان واردات داشته است.
وی افزود: اقلام عمده صادراتی سوریه به دنیا را قهوه، چای، ادویه‌جات، ترشی‌جات، میوه‌جات و آجیل، چربی‌ها و روغن‌های گیاهی و حیوانی، حبوبات، صابون، مواد شوینده، پوشاک، محصولات لبنی و عسل، گچ و سیمان تشکیل داده و اقلام وارداتی این کشور از جهان را ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی و صوتی و تصویری، وسایل نقلیه و قطعات، مواد پلاستیکی، غلات، آهن و فولاد و دارو بوده است.
مدیرکل دفتر عربی آفریقایی خاطرنشان کرد: اگرچه روند همکاری‌های تجاری ایران و سوریه با شروع ناامنی‌ها در این کشور کند شده است، ولی خسارت وارده به زیرساخت‌های سوریه در جریان جنگ داخلی، علاوه بر فرصت‌های سابق، زمینه‌های جدیدی را برای فعالیت شرکت‌های خدمات فنی و مهندسی و صادرات محصولات و تولیدات ایرانی به این کشور ایجاد کرده است.
وی به امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد میان دو کشور، اراده و حمایت مسئولان دو کشور برای توسعه همکاری‌های تجاری، تشابهات فرهنگی و مذهبی، شناخت نسبی و متقابل دو طرف از توانمندی‌ها و امکانات تولیدی و صادراتی یکدیگر اشاره کرد و گفت: نیاز بازار سوریه به بسیاری از محصولات تولیدی کشاورزی و غذایی و صنعتی مانند لوازم خانگی، لوازم ساختمانی، شیرآلات بهداشتی، لوازم و مصالح ساختمانی، دارو و تجهیزات پزشکی، لوازم و تجهیزات کشاورزی و ماشین‌آلات و مواد اولیه مورد نیاز بخش‌های تولیدی و همچنین خدمات فنی شرکت‌های ایرانی در زمینه‌های مختلف فرصتی برای توسعه صادرات به این کشور است.
پیلتن همچنین تأسیس مرکز تجاری توسط بخش خصوصی به ویژه اتاق مشترک بازرگانی دو کشور را گام مهمی در افزایش مبادلات تجاری با سوریه دانست.
وی همچنین وجود برخی موانع غیرتعرفه‌ای به ویژه وضع ممنوعیت‌های وارداتی اضطراری توسط دولت سوریه، عدم وجود روابط بین بانکی مناسب و سختی مبادله پول توسط تجار، کاهش شدید درآمدهای دولت سوریه، کاهش ارزش لیر، عدم وجود خطوط حمل و نقل مستقیم زمینی و دریایی میان دو کشور، برخی نگرانی‌های ناشی از عدم برقراری کامل امنیت در سوریه، عدم حضور مستقیم شرکت‌های ایرانی در بازار سوریه و شیوع ویروس کرونا و تعطیلی همکاری‌های نمایشگاهی و تبادل هیأت‌های تجاری را به عنوان مهم‌ترین چالش‌های فرا روی صادرات ایران به سوریه بر شمرد.
آمار تجارت خارجی کشور در هشت ماهه سال جاری به ۹۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۴۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسید که در این مدت میزان واردات کالا در هشت ماه سال جاری ۲۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تن به ارزش ۲۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار بود و همچنین بیش از ۷۵ میلیون تن کالا به ارزش ۲۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بالغ بر سه برابر میزان واردات، صادرات انجام شده است.