کنسرسیوم صادرات سنگ آذربایجان غربی در جهت بهره گیری حداکثری از ظرفیتها و قابلیتهای معدنی استان آذربایجان غربی و با مشارکت فعالان حوزه صنعت سنگ استان اعم از معدنکاران ، صاحبان صنایع فرآوری سنگ و همچنین تجار و فعالین اقتصادی حوزه صادرات سنگ در راستای توسعه صادرات غیرنفتی به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه پایدار کشور در سال ۱۳۹۹ ثبت و آغاز به کار کرد.
تشکیل این کنسرسیوم در استان آذربایجان غربی که از قطب های اصلی تولید سنگ خام کشور محسوب شده و دارای ظرفیت های ویژه مرزی برای گسترش صادرات به کشورهای همسایه میباشد، طبق قوانین و آیین نامه ها با محوریت شرکت شهرکهای صنعتی استان و همکاری تنگاتنگ اتاق بازرگانی ارومیه جهت انجام کارهای مقدماتی و شناسایی اعضای احتمالی و اعضای بالقوه از سال ۱۳۹۸ وارد فاز اجرایی شد.
در این مرحله ضمن تشکیل هیات موسسین و شناسایی و دعوت از افراد معادن و صنایع معدنی اتاق ارومیه خوشنام و توانمند و با سابقه معدنی و تجاری دارای روحیه کار تیمی و علاقه مند به حوزه صادرات و ضمن برگزاری جلسات منظم و تعامل با ادارات و نهادهای مرتبط، مقدمات ثبت و تشکیل این کنسرسیوم انجام گرفت.
اولین مجمع عمومی کنسرسیوم با حضور عابدپور معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صمت استان، شهسوار معاون صنایع کوچک شرکت شهرکهای صنعتی استان، قیسی رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ارومیه ،کسیانی رئیس خانه معدن استان و جمعی از پیشکسوتان و فعالین حوزه سنگ در سیزدهم مرداد ماه سال ۱۳۹۹برگزار گردید.
این کنسرسیوم ترکیبی از ۱۵ سهامدار است و در مجموع ۲۳ واحد معدنی و ۹ واحد فراوری را در اختیار دارند.
کنسرسیوم صادراتی و اهداف
تمامی این واحدهای معدنی و فرآوری طبق تعاریف رسمی جزو صنایع کوچک دسته بندی میشوند و به دلیل چالشها و محدودیت های ذاتی، نقش خود به عنوان عامل راهبردی برای توسعه اقتصادی را به تنهایی نمیتوانند ایفا کنند.
هزینه بالای تحقیقات بازار و نداشتن کادر مجرب و کمبود نقدینگی و اطلاعات از بازار هدف باعث از بین رفتن فرصتهای فروش در بازارهای بین المللی برای این دسته از صنایع میشود؛ تولید در مقیاس کم، عدم امکان رعایت استانداردهای قیمت نامناسب و عرضه نامنظم نیز از چالشهای این بنگاه ها بوده که امکان تصاحب بازارهای با ارزش افزوده بالا را سلب میکند.
غلبه بر این مشکلات مستلزم فعالیت مشترک در قالب برند واحد و استفاده اشتراکی از خدمات بازاریابی، تبلیغاتی، فروش، تامین مالی و تجهیزات مدرن میباشد که این مزایا در صورت عملکرد انفرادی بتگها حاصل نخواهد شد.
قانونگذار برای حمایت از این نوع بنگاهها و رفع محدودیت های ذکر شده، طرح تشکیل و حمایت از کنسرسیوم های صادراتی را پیشنهاد و اجرایی کرده است.
کنسرسیوم صادراتی، ائتلافی از چند واحد کسب و کار مختلف است که برای انجام امور انتفاعی اعضا و افزایش توان صادراتی و توسعه فروش کالاها و خدمات در خارج از مرزهای کشور و تسهیل صادرات این محصولات از طریق اقدامات مشترک تشکیل می شود.
هدف از تشکیل و توسعه کنسرسیوم های صادراتی که در حیطه وظایف سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران به عنوان یک سازمان توسعه ای میباشد ، تجميع توانمندی های بنگاههای كوچك و متوسط در جهت شبکه سازی و بهبود توان رقابتی و جلوگیری از نرخ شکنی سنگ های تولیدی ایران در بازارهای بین المللی و ارتقای عملکرد و کارایی جمعی آنها می باشد.
چرا که در مقایسه با بنگاههای بزرگ، علیرغم آنکه بنگاههای كوچك و متوسط سهم بیشتری در ایجاد فرصتهای شغلی دارند اما به دلیل محدودیت های ذاتی، قدرت نفوذ کمتری در بازارهای با سودآوری بالا دارند و با وجود اینکه بیش از ۹۴ درصد بنگاههای ایران کوچك و متوسط هستند، تنها حدود ۳۰ درصد از ارزش تولیدات صنعتی را ایجاد میکنند و سهم آنها از صادرات غیرنفتی تنها ۵ درصد است (گزارش آماری سازمان صنایع كوچك، ۱۳۹۷).
برای رشد و خود اتکایی کنسرسیوم های صادراتی مجموعه ای از برنامه های حمایتی در نظر گرفته شده که ممیزی و تخصیص کمکهای مالی جزو وظایف سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی ایران است.
از موارد حمایتی سازمان میتوان پرداخت بخشی از هزینه فعالیتهایی بمانند : تحقیقات بازار، ایجاد سایت، تهیه کاتالوگ، اخذ مجوزها و استانداردها، هزینه های کنسولی، حضور و أخذ غرفه در نمایشگاههای بازارهای هدف، هزینه خرید یا اجاره دفتر و انبار در کشور هدف صادراتی را نام برد.
چالشهای استان آذربایجان غربی
هرچند برنامه های حمایتی در نظر گرفته شده برای کنسرسیوم صادرات سنگ این استان که به عنوان قطب مهم تولیدات معادن سنگ کشور شناخته میشود از نظر تناسب ظرفیتهای موجود با میزان حمایتی که ارائه خواهد شد ناچیز میباشد اما خوشبختانه در نوع خود قدم مثبتی بوده و در راستای توانمندسازی بخش خصوصی و دولتی متولی این صنعت در استان و ارتقاء آن به جایگاه تصمیم سازی و تصمیم گیری این حوزه اتفاقی مبارک محسوب میشود.
چرا که در طول سالهای گذشته اغلب تولیدات این استان به صورت خام به اصفهان منتقل و با نام سنگ اصفهان تولید و صادر شده و باعث قدرتمندی هر چه بیشتر بنگاه ها و صنایع مستقر در آن و تضعیف جایگاه و نقش چانه زنی حوزه خصوصی و دولتی استان در برابر مرکز تمامیت خواهی چون محمود آباد اصفهان شده است که استفاده حداکثری آنها از یارانه ها و مزایای خاص و عدم توجه دولت به نیازهای حتی اولیه صنایع سنگ این استان از نتایج این غفلت می باشد.
از اهداف کنسرسیوم صادرات سنگ آذربایجان غربی که مجموعه ای متشکل از بزرگترین معدنکاران این استان میباشد، ارتقاء جایگاه سنگ و بکارگیری ظرفیتهای بالقوه در راستای اشتغال زایی و کمک به احداث شهرک صنعتی سنگ ایجاد پایانه صادراتی سنگ و تعريف جایگاه استان در میز توسعه صادرات سنگ کشور میباشد و امیدوار است در کنار دیگر تشکلهای معدنی و با پشتیبانی بخش دولتی نسبت به تحقق این امر نائل گردد.
نویسنده : سعید ریماز - مدیرعامل کنسرسیوم صادرات سنگ آذربایجان غربی